Topuk Dikeni (Plantar Fasiit)

Hastalık Nedir?

Topuk dikeni, ayak tabanındaki plantar fasya adı verilen bağ dokusunun iltihaplanması ve zamanla topuk kemiğinde kemiksi çıkıntı oluşmasıyla karakterize bir durumdur. En sık sabah ilk adımlarda topuk ağrısıyla kendini gösterir.

Nasıl Oluşur?

• Plantar fasya üzerine tekrarlayan stres ve mikro travmalar

• Uzun süre ayakta kalmak

• Uygun olmayan ayakkabı kullanımı

• Düz tabanlık ya da yüksek kavisli ayak yapısı

Risk Faktörleri

• Uzun süre sert zeminlerde ayakta kalmak

• Aşırı kilo

• Koşucular ve dansçılar

• Ayak biyomekanik bozuklukları (düz tabanlık, pes cavus)

• Uygun olmayan ayakkabılar

Belirtileri

• Sabah ilk adımlarda topukta batıcı ağrı

• Uzun süre ayakta kalınca artan ağrı

• Ayak tabanında sertlik ve hassasiyet

• Hareketle azalabilen, dinlenince yeniden başlayan ağrı

Tedavi Yöntemleri

• Ayak tabanı germe egzersizleri

• Gastrosoleus (baldır) kasları için germe

• Manuel terapi (plantar fasya mobilizasyonu)

• Elektroterapi (TENS, ultrason, lazer)

• ESWT (şok dalga tedavisi)

• Ayakkabı içine tabanlık desteği

• Kortikosteroid enjeksiyon (ilerlemiş vakalarda)

Yardımcı Aletler

• Ortopedik tabanlık

• Silikon topuk yastığı

• Masaj topları (ayak altı için)

• Soğuk masaj ruloları

• ESWT cihazı

Tedavi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Uygun ayakkabı ve tabanlık kullanımı sürdürülmeli

• Egzersizlere düzenli devam edilmeli

• Uzun süre ayakta kalmaktan ve çıplak ayakla yürümekten kaçınılmalı

• Aşırı kilo varsa kilo kontrolü sağlanmalı

Cerrahi Sonrası Fizyoterapi

• Cerrahi genellikle son çare olarak uygulanır

• Ameliyat sonrası ödem ve ağrı kontrolü

• Ayak mobilizasyonu ve yürüme eğitimi

• Kas kuvveti ve esnekliği artırmaya yönelik egzersiz programı

• Günlük yaşam aktivitelerine aşamalı dönüş