Stres Kırıkları

Hastalık Nedir?

Stres kırıkları, kemiğin sürekli tekrarlayan yüklenmeye maruz kalması sonucu gelişen mikro kırıklardır. Ani bir travma olmadan zamanla gelişir. En sık alt ekstremitede (ayak, tibia, femur, metatars kemikleri) görülür.

Nasıl Oluşur?

• Kemik dokusuna tekrarlayan küçük travmaların birikmesi

• Yoğun antrenman ve ani yüklenme artışı

• Yetersiz dinlenme süreleri

• Uygun olmayan ayakkabılar

• Sert zeminlerde egzersiz yapmak

Risk Faktörleri

• Uzun mesafe koşucuları, dansçılar, askerler

• Kadın cinsiyet (özellikle menstrüel düzensizlikle birlikte)

• Osteopeni veya osteoporoz

• Yetersiz beslenme (kalsiyum ve D vitamini eksikliği)

• Düz tabanlık ya da biyomekanik bozukluklar

Belirtileri

• Egzersiz sırasında başlayan ve dinlenmeyle azalan ağrı

• Zamanla istirahatte de hissedilen ağrı

• Belirli bir noktada lokal hassasiyet

• Şişlik ve hassasiyet (ileri durumlarda)

• Performans düşüklüğü

Tedavi Yöntemleri

• İstirahat: Etkilenen bölgeye yük bindirilmemeli

• Aktivite modifikasyonu (ağrısız aktivitelerle geçici geçiş)

• Ağrının kontrolü için elektroterapi (TENS, ultrason)

• Yüklenmeye hazır hale geldiğinde denge ve kuvvetlendirme egzersizleri

• Altta yatan nedenin çözümüne yönelik (beslenme, tabanlık, postür analizi)

• Gerekirse geçici atel veya alçı uygulamaları

Yardımcı Aletler

• Destekleyici ortez veya bot (gerekirse)

• Ortopedik tabanlık

• Egzersiz ekipmanları (yüzme, bisiklet gibi düşük yüklü alternatifler)

• Soğuk uygulama ekipmanları

• Denge tahtası

Tedavi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Aktiviteye dönüş aşamalı olmalı

• Yüklenme süresi ve yoğunluğu kontrollü artırılmalı

• Beslenmeye ve kemik sağlığına dikkat edilmeli (D vitamini/kalsiyum)

• Uygun ayakkabı ve zemin seçimi yapılmalı

• Biyomekanik analiz gerekiyorsa değerlendirme yapılmalı

Cerrahi Sonrası Fizyoterapi

➡ Genellikle konservatif tedavi yeterlidir. Ancak nadiren iyileşmeyen veya tekrarlayan vakalarda cerrahi gerekebilir:

• Ameliyat sonrası istirahat süreci

• Ardından kontrollü mobilizasyon

• Fonksiyonel kuvvetlendirme ve denge egzersizleri

• Yük taşıyan sporlara dönüş kontrollü planlanır